Gisteren hadden Edwin en ik bedacht dat ik zeer succesvol ben in een patroon, waarbij ik constant uitkom waar ik niet wil zijn. Succesvol ben ik dus al, alleen niet in de juiste richting. Het ging hierin in tijd indelen. Dat ik vaak net op tijd ben – en me moet haasten. Vandaag had ik me – net zoals gisteren – voorgenomen om een half uur eerder op locatie te zijn. Moet lukken, had ik mezelf verteld. Ruim op tijd weg, sigaretten aangevuld en al getankt. Om kwart voor acht rijd ik weg – nog enigszins verdoofd van een relatief korte nacht – en merk al snel dat ik de route die ik had bedacht niet volg. Al gauw ben ik verdwaald. Uiteindelijk kom ik – helemaal bezweet en gestrest – net op tijd aan op locatie. De anderen herkennen mijn patroon en glimlachen.
De confrontatie
De gehele weg op de scooter brandde er één vraag in mijn hoofd: ‘Ben ik in gevecht met mezelf?’ Ik besluit de vraag te delen in de groep. De vraag wordt veranderd in een open vraag, nadat ik had toegegeven de vraag al beantwoord te hebben met een positieve respons. ‘Hoe ben ik in gevecht met mezelf?’ wordt de onderzoeksvraag van dit weekend. Een confronterende vraag, want in gevecht zijn met jezelf, dat is niet fijn. En dat is niet het enige. De controle waar ik zo naar op zoek ben, die wordt ook onder de loep gelegd. Controle, maar waarom? En vooral: voor wie? Niet voor mezelf, had ik al bedacht. Maar voor wie dan? Pas toen een andere deelnemer iets vertelt over haar ouders, leg ik de link. Ik zoek ’trots’ van mijn ouders, erkenning. En misschien komt daar het idee dat ik het nooit goed genoeg doe ook wel vandaan. Over confronterend gesproken.
Terug naar mezelf – HEEL worden
Dan gaat het opeens over het afsluiten van de emoties van iemand anders – van het blijven bij je eigen stemming. Nog zoiets dat weleens misgaat. En in vervolg daarvan het zijn en blijven van jezelf. Het blijven bij jezelf. De glazen-wand-techniek wordt kort uitgelegd, waarbij je je voorstelt dat er een glazen wand tussen jou en de ander zit, die emoties blokkeert, of dempt. Tussendoor gooit Edwin quotes in de groep. Inspirerende quotes, die aanzetten tot nadenken. ‘Iemand leest voor uit zijn eigen verhaal’ bijvoorbeeld, waarmee wordt bedoeld dat iedereen in zijn eigen wereld leeft en reageert of praat vanuit zijn eigen gedachten, verleden, gevoelens, enzovoorts. Het Model Van De Wereld wordt uitgelegd. Een andere quote: ‘Je kunt niet iets loslaten als je het nooit hebt vastgepakt’, wat te maken heeft met het reguleren van je emoties.
Vlak voor de lunch leren we het model HEEL kennen. Een tool die ik zonder meer ga toepassen in mijn dagelijks leven. Het herkennen van emotie, het erkennen van emotie, de expressie van emotie en vervolgens het loslaten van emotie. Later op de dag ondervind ik precies hoe ik deze tool kan toepassen, als ik vanaf buitenaf een bericht krijg dat me even op de zenuwen werkt.
Dan hoor ik Edwin zeggen: ‘De wereld zit in jou’, en gelijk word ik onderworpen aan een toetsing. ‘Waar zie je mij? Waar hoor je mij? Waar voel je mij? ‘Allemaal in of bij mij, is tot mijn verbazing mijn antwoord.
Uit het gevecht – de meta positie
Na de lunch gaat het over beïnvloeden. Hoe je je positief kunt laten beïnvloeden, maar ook negatief. En hoe je niet het één wel kunt laten gebeuren en het andere niet. En over herkenning; terug naar die controle-vraag waar ik al sinds gisteren mee bezig ben. Eigenlijk vrij simpel: je kunt een emotie of gedachte niet herkennen als je hem zelf niet voelt of hebt. Als je iemand dus tijdens zijn verhaal een check-vraag stelt, of een stelling over iemand maakt, gaat het negen van de tien keer over jezelf. Ik leer dat het wijzen naar een ander – waar ik me absoluut af en toe schuldig aan maak – hetzelfde is als de confrontatie met jezelf uit de weg gaan. En een confrontatie met anderen, hoe doe je dat? Je kunt vragen om een time-out en dan te wisselen van positie. Beter gezegd: neem de helikopterview in en bekijk de gebeurtenis en de personen in kwestie vanaf een afstand, zonder emoties. Fysiologie helpt ook. Je bewust zijn van je lichaamshouding en deze kunnen veranderen naar een positieve flow.
Naast tools voor een confrontatie, leer ik ook hulpmiddelen om signalen uit te zenden. ‘Ik zit op een vluchtheuvel’, is er bijvoorbeeld zo een. Edwin heeft het ook over een voorbeeldfunctie, die je kunt uitdragen. ‘Als je iets wil: geef! Het is nooit een garantie dat een ander dit teruggeeft, maar het is wel de enige manier.’ Je kunt een ander nu eenmaal niet veranderen. Wel kun je veranderen hoe je jezelf en iets of iemand anders ziet of voelt. Daar haakt hij op in met onze kijk op de wereld; het ‘matchend’ en ‘mismatchend’ kijken, waarvan geen van beiden in essentie slecht is. Het is zelfs functioneel om een positief en negatief perspectief te kunnen hebben. Ik ben erachter gekomen dat ik niet per se situaties, maar juist af en toe mezelf mismatch. Constant vind ik iets van mezelf of van mijn gedrag en focus dus op wat er niet klopt. Daarmee val ik mezelf aan en kom ik terecht in een cirkel van negativiteit. Grappig is om te beseffen dat ik een ander vaak match, waardoor ik mezelf per ongeluk vaak mismatch. Ik ben vaak zo bezig met een ander – en de gevoelens van een ander – dat ik mezelf vergeet.
Accepteren en omarmen wat zich aandient
Misschien wel het meest constructieve van de gehele dag: je bent geen emotie, je hebt een emotie. Je kunt dit door je heen voelen gaan, maar het gaat ook weer weg. En als je de emotie voelt, kun je het beste ernaar toe gaan en de emotie waarnemen en toelaten. ‘Er gebeurt niets als ik dit doe’ is één van de nieuwe mantra’s die ik voor mezelf op papier heb gezet. De laatste les van de dag gaat over het wisselen van posities, wat eerder op de dag al was aangetikt. En mijn les hierin? Het belang van praten in de derde persoon. Hoe gek is dat? Het blijkt dus – als je praat in de derde persoon tegen jezelf – dat je je kunt afsluiten van je emoties. Je kunt jezelf als het ware loskoppelen van jouw eigen situatie, zonder de situatie te verlaten. Dit was niet zomaar geleerd: het gevoel van misselijkheid, flauwvallen en hoofdpijn heeft me gedurende de dag met pieken lastig gevallen. Eenmaal thuis, ben ik doodmoe en heb ik pijn in mijn nek en schouders, maar geen toilet-sessies vandaag. Dat is vooruitgang op zich.
