Logische niveaus - Waarden en Overtuigingen
Logisch niveau: Waarden + Overtuiging
Dit betreft het niveau van wat we voor “waar” aannemen en wat belangrijk voor ons is. Overtuigingen en waarden sturen in belangrijke mate ons leven. Ze werken als ‘toestemming’ of juist als ‘verbod’. Zijn er vaardigheden die je zou willen ontwikkelen maar waarvan je denkt dat je dat niet kunt? Zolang je gelooft dat je het niet kunt, zal het ook niet lukken.
Waarden
Waarden ligt in het model van Bateson op een hoger niveau dan Overtuiging. Je zou kunnen zeggen dat dit ook dieper in onszelf verscholen ligt. Waarden vertegenwoordigen 'dat' wat we belangrijk vinden en waarom we doen wat we doen. Bijvoorbeeld: eerlijkheid, respect, resultaatgerichtheid, verantwoordelijkheid. Waarden worden gevormd door alle positieve en negatieve ervaringen die we op onbewust niveau verwerken en een plek geven in ons onderbewuste. Waarden kun je zien als het zeil van een schip. Het is dat wat je drijft, wat je belangrijk vindt en wat je wilt ervaren. Het zet aan tot actie en het evalueren van die actie. Vanuit waarden ontstaan overtuigingen en zijn daarmee als zodanig gekoppeld.
Overtuigingen
Een 'Overtuiging' is dat wat we denken of vinden van een situatie, een persoon of van onszelf. Overtuigingen kunnen bekrachtigend zijn. Dan werken ze positief door op ons gedrag en dat wat we willen bereiken (bv. "wanneer ik dit voldoende oefen krijg ik het goed onder de knie"). Overtuigingen kunnen ook belemmerend werken. Vaak zijn deze ontstaan naar aanleiding van minder positieve ervaringen (bv. "Dit leer ik echt nooit, ik geef het op").
De koppeling
Waarden en overtuigingen worden veelal op een en hetzelfde Logische niveau vermeld. De reden hiervan is dat er een koppeling bestaat tussen de waarde die je belangrijk vindt en wanneer hier wel/niet aan wordt voldaan. Bijvoorbeeld wanneer je verkeersveiligheid belangrijk vindt zul je bepaalde overtuigingen hebben ten aanzien van menselijk gedrag in het verkeer.
- Waarden: veiligheid
- Overtuiging 1: Iedereen dient zich netjes aan de maximum snelheid te houden.
- Overtuiging 2: Mensen die verkeersregels overtreden dienen hard aangepakt te worden.
- Overtuiging 3: Het is goed dat de politie streng controleert op rechts inhalen.
- Overtuiging 4: Verschillende snelheidsborden zorgen voor verwarring. Daar zouden ze iets aan moeten doen!
Lees meer:
- Over Waarden
- Over Overtuigingen
- Over Waarden en Overtuigingen
- Over Overtuigingen als Lijfspreuk
- Over Bekrachtigende (versterkende) overtuigingen
- Over Belemmerende overtuigingen