Taalgebruik

Wat bedoelen we met taalgebruik?

Een belangrijk deel van onze interne representatie drukken we uit in ons taalgebruik. De beelden die we zien, de geluiden die we horen en de gevoelens die we ervaren komen terug via woorden, ook wel predicaten genoemd. Onbewust geven we via ons taalgebruik veel meer prijs dan we wellicht zelf vermoeden. Ons taalgebruik is dan ook het grootste onbewuste patroon dat we hebben.

• Hoe kun je ervoor zorgen dat je zegt wat je bedoelt?
• Hoe kun je ervoor zorgen dat je zo goed mogelijk begrijpt wat anderen bedoelen?
• Hoe kun je ervoor zorgen dat je anderen in staat stelt te begrijpen wat jij bedoelt?
• Hoe kun je ervoor zorgen dat je anderen in staat stelt te begrijpen wat zij zelf bedoelen?

De kaart is niet het gebied. De ervaring of gebeurtenis wordt niet weergegeven door de woorden die we gebruiken. Ieder van ons heeft immers andere gevoelservaringen bij woorden. Neem de woorden: leren – stress – examen - succes. Waar de één uitkijkt naar een examen om te laten zien hoe goed hij/zij de stof beheerst, krijgt de ander buikpijn en stress. Alles heeft te maken met eerdere ervaringen. Communicatie is dan ook niks anders dan zo dicht mogelijk langs elkaar heen praten. Wanneer iemand anders zijn verhaal vertelt geven wij automatische onze betekenis aan de woorden die de ander gebruikt. Los van de inhoud is de structuur binnen taal een zeer belangrijk gegeven. Dit heeft direct invloed op denken en gedrag.

Vooronderstellingen

In taal zitten tal van veronderstellingen op gesloten. Als je zegt: “Het was gister hard trappen met flink wat tegenwind op de terugweg”, dan veronderstelt dat het volgende:

• Je bent gister buiten de deur geweest
• Je moest hard trappen (fiets?)
• Het waaide flink
• Er zal ook een heenweg geweest zijn

In taal zit vaak meer opgesloten dan we in eerste instantie beseffen. Het is dus interessant om te onderzoeken “Wat” er vooronderstelt wordt? Bijvoorbeeld: “Je hebt me weer teleurgesteld” vooronderstelt dat jij dat eerder gedaan hebt. Misschien zelfs zonder dat je dat wist? Wanneer je dit nader onderzoekt, zul je ontdekken dat je een ander niet teleur kan stellen. De ander heeft namelijk zelf de betekenis van “teleurgesteld” zijn gegeven aan dat wat jij deed in “gedrag”.

Door expliciet stil te staan bij vooronderstellingen ontdekken we veel over de interne representatie van mensen en kunnen we vaak antwoorden vinden op vragen of problemen. Vooronderstellingen zijn aangenomen overtuigingen die impliciet aanwezig zijn. Onze uitspraken kunnen gebaseerd zijn op waarneembare feiten of op onze subjectieve interpretaties (interne representatie) van deze waarneembare feiten.

Voorbeeld: “Hij draait zijn hoofd weg als ik binnenkom; dat betekent dat hij mij niet mag”.
Feitelijk waarneembaar: “Hij draait zijn hoofd weg”
Betekenis (subjectieve interpretatie): “Hij mag mij niet”

De grote vraag is natuurlijk of deze betekenis wel klopt? Het is een persoonlijke betekenis die ik aan een ervaring geef. Andere betekenissen die ik hier aan kan geven:

Alternatieve betekenis 1: “Hij heeft me niet gezien?”
Alternatieve betekenis 2: “Hij schaamt zich voor iets?
Alternatieve betekenis 3: “Hij heeft last van zijn nek?”
Alternatieve betekenis 4: “Hij durft me niet onder ogen te komen?”

We verbinden betekenissen aan waarnemingen en nemen die aan als waarheid. We maken van onze subjectieve beleving vaak absolute waarheden. Het hanteren van vooronderstellingen betekent dat we de vanzelfsprekendheden in gedachten van mensen aan de orde kunnen stellen en daarmee mensen kunnen leiden naar verandering.

We maken allemaal interne representaties van onze waarnemingen. Vaak zijn we ons niet bewust van het feit dat de betekenis die wij aan het gedrag van anderen geven anders is dan de beleving van de ander zelf. Door ons bewust te zijn van onze invulling (mind reading) kunnen we leren “zuiver” te communiceren.

Bijvoorbeeld: "Als ik nerveus ben, dan ga ik lachen; dus als anderen lachen zijn ze nerveus"!

Dit is een voorbeeld van invulling vanuit projectie: zoals het bij jezelf werkt zal het ook bij anderen werken. Je projecteert je eigen ervaring op de ander!