Bounderies (Grenzen)

Boundarie (grens)

We leven in een wereld vol met grenzen. Grenzen helpen ons af te bakenen. Het geeft aan waar iets begint en waar het eindigt. Veel tastbaarder zijn grenzen tussen continenten, staten, landen, provincies, dorpen en grondgebied. Vaak aangegeven door rivieren, oceanen, talen, hekken, muren, paaltjes, slagbomen, lijnen of prikkeldraad. Over het algemeen duidelijk waarneembaar.

In het dagelijkse leven zijn we ons minder bewust van de grenzen die we (om ons heen)stellen. Denk maar eens aan de grens tussen binnen en buiten. Waar begin jij, waar houd je op? Is jouw huid werkelijk de grens tussen jouw binnenste en buiten? Of het stellen van grenzen aan gedrag. Wat is acceptabel en waar gaan we een grens over? Met betrekking tot grenzen worden binnen NLP 3 distincties aangegeven, welke zijn ontwikkeld door Anné Linden.

• Geen grenzen / No boundaries: het niet ervaren van grenzen is het niet herkennen van het verschil tussen binnen en buiten. In dat geval kunnen mensen moeite hebben met “mate” of met “tijd” enz. Je verliest de begrenzing of afzondering en daardoor is er sprake van oneindig­heid. Bij “geen grenzen” is er sprake van een overmatige onbegrenzing. In dat geval kunnen mensen zichzelf verliezen. Je ervaart jezelf niet.
• Grenzen / boundaries: wanneer er sprake is van het ervaren van grenzen dan zijn we in staat het verschil tussen binnen en buiten waar te nemen. We bevinden ons binnen en behouden het contact met buiten terwijl we ons ervan bewust zijn dat het buitengebied buiten onze grens ligt. We kunnen de grens veranderen, dichterbij halen of verder weg brengen.
• Muren/Walls: wanneer de grenzen die we stellen definitief zijn, dan is er sprake van een ‘muur’. We plaatsen een muur en hebben geen contact meer met buiten. De muur is definitief. Wanneer we een muur plaatsen tussen onszelf en een ander dan is er geen contact meer mogelijk. Het is een permanente separatie waarbij weinig of geen informatie kan worden uitgewisseld. Bij ‘geen grenzen’ verliezen mensen zichzelf, bij ‘muren’ verliezen mensen de anderen om zich heen. Hier ervaar je enkel jezelf.

Grenzen stellen (rapport verbreken)

Voor veel hulpverleners, therapeuten en coaches blijkt het in de praktijk lastig om duidelijke grenzen te stellen. Vaak vanuit een gevoel van “willen helpen”. Er bestaat zoiets als te lang en teveel in rapport zijn! De coach/hulpverlener is zodanig diep in verbinding met zijn cliënt dat hij mede eigenaar wordt van het probleem. Hij gaat het probleem ook zelf voelen en ervaren. Vaak ten koste van zichzelf en de ten koste van het coachgesprek.

De cliënt zal zich uitermate gesteund en begrepen voelen wanneer de coach langdurig empathie toont, echter, het zelf reddend vermogen wordt daarbij niet gestimuleerd. Op zo’n moment is de coach meer aan het werk om tot een oplossing te komen dan de cliënt. We creëren onbewust een afhankelijkheidspositie welke zowel cliënt als hulpverlener niet ten goede komt.

Het zal uiteindelijk leiden tot energieverlies bij de hulpverlener/coach. Na de eerste cliënt zal het nog wel gaan. Maar na enkele coachgesprekken op een dag zal de coach zich steeds meer uitgeblust gaan voelen. Dit alles heeft te maken met het stellen van grenzen en contexten. Dit helpt bij het aanbrengen van een energetische scheiding. Een duidelijke hulpvraag bevordert helderheid, doelgerichtheid en structuur.

Hoe concreter, specifieker en meer afgebakend de hulpvraag is, des te eenvoudiger wordt het voor de coach om de juiste interventies te doen en voortgang te boeken met behoud van energie.

Er zijn verschillende context-boundaries te onderscheiden

• Mensen (kinderen, jongeren, volwassenen, ouderen, enz.)
• Geslacht (man / vrouw)
• Plaats / Activiteit
• Tijd (verleden, heden, toekomst, eerder leven)
• Rol (ouder, kind, leraar, moeder, coach, werknemer, vriend, partner, man/vrouw, eigenaar)
• Onderwerp / thema
• Overige

Tips voor gezonde grenzen

• De cliënt dient altijd een (specifiek) hulpvraag te hebben. Zonder hulpvraag valt er niks te coachen. Dit heeft alles te maken met rolverdeling en jouw positie als coach. Houd deze zuiver. Specificeer een globale hulpvraag in hele concrete kleinere hulpvragen.
• Vraag aan een nieuwe cliënt: “wat hij/zij van jou en van de sessies verwacht?”
  Stel dit als open vraag. Na deze vraag krijg je inzage in de ander zijn model van de wereld. Wat verwacht iemand eigenlijk van jou? Er zijn cliënten die verwachten dat jij hun probleem gaat oplossen. Herkader waar nodig zodat de cliënt weet wat hij kan verwachten vanuit jouw rol (rolbewustzijn). Dit kan veel teleurstelling voorkomen voor beide partijen.
• Een toename van pijn werkt motiverend. Dit zal de cliënt aanzetten om met zichzelf aan de slag te gaan. Wanneer je te verzachtend/verzoenend optreedt zal de neiging bij de cliënt ontstaan om langer of meer in een slachtofferrol te blijven hangen. De cliënt berust in de situatie in plaats van actief aan de slag te gaan. Het blijven hangen in een slachtofferrol kan een hardnekkig sabotagepatroon zijn wat verandering in de weg staat. Het levert de cliënt aandacht en tijd op van jou!
• Stel duidelijke tijdsgrenzen aan een sessie met een begin en eindtijd. Te laat komen betekent dus een korte sessie voor nog steeds de afgesproken prijs. Alles om eigen verantwoordelijkheid te stimuleren. Er zijn tal van cliënten die hun belangrijke vraag bewaren voor de laatste 5 minuten van de coaching met als gevolg dat geven en nemen uit balans raakt. Trap niet in de valkuil om daar op in te gaan. Herkader direct door aan te geven dat dat een geweldig onderwerp is om de volgende keer op door te gaan met elkaar.
• Niet over anderen praten. Veel cliënten hebben de neiging om over anderen te praten in plaats van over zichzelf. Breng de context direct terug naar henzelf.
• Houd de context klein. Wanneer problemen zich voordoen in meerdere contexten en facetten van iemands leven breng je het terug in de context van één situatie en één issue. Maak het klein en werk dat uit. Wellicht hanteert iemand dezelfde strategie in andere contexten. Dat onderzoek je later. Hierdoor ontstaat minder drama en verlies je minder energie.
• Creëer geen drama. Ook niet ten opzichte van je eigen issues/verleden. Ook al heb je ervaring met dezelfde issues als de cliënt, teveel over je eigen issues praten werkt onbewust door als grensverwarrend. Wie is de coach, wie is de cliënt? De scheiding tussen coach en cliënt vervaagt en de relatie schuift onbewust richting vriendschap.
• Houd emotionele afstand vanuit fair witness. Wissel tussen volgen en leiden, behoud jouw eigen staat van zijn en wissel van coachpositie en stijl waar nodig.