Maslow
Behoeftepiramide van Maslow
Maslow’s behoeftepiramide beschrijft hoe je kunt groeien tot heelheid (zelfrealisatie) met als hoogste niveau Transpersoonlijke ontwikkeling, ook wel het mens overstijgende. De staat van volledig bewustzijn. In Maslow’s theorie komt er pas ruimte voor eigenwaarde (self-esteem) en persoonlijke ontwikkeling (cognitive needs) als er wordt voldaan aan de noodzakelijke behoeften op de lagen eronder. Financiële problemen, geen eten hebben, je huis verliezen, je relatie verliezen, of onveiligheid ervaren hebben daarmee direct impact op de onderste 3 lagen: de fundamentele basis van de piramide. Instabiliteit op de onderste lagen triggert een overlevingsprikkel met als gevolg vechten-vluchten of bevriezen. Zolang er problemen zijn op het gebied van veiligheid of overleven is er nauwelijks tot geen ruimte om aan persoonlijke ontwikkeling of spiritualiteit te werken.
De behoeftehiërarchie van Maslow als motivatiestrategie
Behoeftehiërarchie van Maslow Maslow gaat ervan uit dat ‘man is a wanting animal’ en dat de mens nooit helemaal bevredigd zal zijn. Als aan een behoefte voldaan is, zal de volgende behoefte zich snel aandienen. Als die wens vervuld is, zal weer een nieuwe behoefte ontstaan. Volgens Maslow zijn individuen gemotiveerd om die behoefte te bevredigen die op een gegeven moment het meest dominant is. De sterkte van een behoefte hangt af van de situatie waarin de persoon zich bevindt en ervaringen die hij of zij in het verleden opgedaan heeft. Menselijke behoeften kunnen worden gezien als een hiërarchie van vijf basisbehoeften:
- Fysiologische behoeften: biologisch en psychologisch
De behoefte aan voedsel, water, lucht en onderdak zijn fysiologische behoeften en vormen de onderste laag van de piramide van Maslow. Ze komen voort uit de biologische benodigdheden van de mens. Deze behoeften zijn het sterkst van allemaal omdat ze elke dag weer terugkeren. Deze behoefte kunnen worden vervuld door bijvoorbeeld: salaris, overheidsuitkeringen, pensioen. - Behoefte aan veiligheid en zekerheid
Deze categorie verwijst naar de behoefte die een persoon heeft aan een veilige omgeving, vrij van enige bedreiging van het bestaan. Hierbij kan gedacht worden aan stabiliteit, bescherming, structuur, orde en wetten. Deze behoeften kunnen worden vervuld door middel van secundaire arbeidsvoorwaarden (pensioenplannen, onkostenvergoeding, vakantie, sociale verzekeringen). - Sociale behoeften en acceptatie
De sociale behoeften van de mens hebben te maken met interpersoonlijke factoren. Ze weerspiegelen de wens van het individu om te worden geaccepteerd door anderen. Vriendschap, liefde en het gevoel ergens bij te horen spelen hier een belangrijke rol. Te vervullen door werk dat mensen mogelijkheden biedt erkenning en acceptatie te verkrijgen en te blijven behouden. - Behoefte aan waardering (eigenwaarde)
Bij de behoefte aan waardering heeft Maslow een tweedeling aangebracht. Enerzijds onderscheidt hij de behoefte aan zelfwaardering die onder andere voortkomt uit prestaties, bekwaamheid, onafhankelijkheid en vrijheid. Daarnaast speelt de waardering van anderen een belangrijke rol, zoals status, erkenning, waardering en gewichtigheid. Bevrediging van deze behoeften leidt tot gevoelens van zelfvertrouwen en het gevoel dat je nuttig bent in deze wereld. Te vervullen door bijvoorbeeld belangrijkheid van werk, aanzien van de functie, etc. - Behoefte aan cognitieve ontwikkeling
Nadat de onderste niveaus zijn vervuld, ook wel onze basisbehoeften komen we uit op de hogere niveaus welke te maken hebben met persoonlijke ontwikkeling. Het is de behoefte die de mens voelt om te groeien, zijn capaciteiten volledig te benutten, zijn levensdoel te verwezenlijken en problemen beter te kunnen oplossen. Te vervullen door groei- en ontwikkelingsmogelijkheden in werk, feedback, het dragen van verantwoordelijkheid. - Esthetische behoefte
Deze behoefte heeft te maken met kunst en cultuur. Ook wel de schoonheid van artiesten en artistieke vormen. - Zelfrealisatie behoefte
Het ontwikkelen van jezelf tot heelheid en eenheid. Dit heeft alles te maken met volledig Oke zijn met wie je bent, waar je voor staat of wat je doet. Er zijn geen afgescheiden delen meer in jezelf die in conflict raken met elkaar. Alles op intern niveau is congruent met elkaar. Je vertoont voorbeeldgedrag vanuit een hoog moraal, sterk waarde gedreven. - Trancedentie
Op dit niveau heb je het ego overstegen. Het is de weg van verlichting en anderen helpen tot verlichting te komen.
Spirituele ontwikkeling
Onze ervaring leert dat bewustere mensen makkelijker omgaan met onzekerheid en tekorten. Na een proces van persoonlijke groei en bewustwording blijkt dat we meer en meer in staat zijn te vertrouwen op iets diepers. Het besef dat elke gedachte en elk gevoel komt en gaat helpt ons te relativeren. Op zo’n moment kan een mogelijk tekort (qua liefde, geld, erkenning) zelfs versterkend werken op een verder spiritueel ontwikkelingsproces. Het verliezen van een baan, een huis of een relatie wordt op zo’n moment gezien als een levensles waaruit nieuwe inzichten ontstaan om een nieuwe richting uit te gaan en bij jezelf te komen. Een van de meest belangrijke stappen naar zelfrealisatie is het loslaten van de gehechtheid aan geld, status en materie, aangezien allen vergankelijk zijn. Ze geven slechts een tijdelijke opvulling aan een behoefte.
Steven Covey vs Maslow
Steven Covey schreef eerder in zijn boeken over leiderschap dat mensen sterke leiders kunnen worden als ze in staat zijn heelheid te bereiken door zich te ontwikkelen op de 4 niveaus. Dit sluit volledig aan op de theorie van Maslow. Deze 4 niveaus zijn:
- IQ: mind, intelligentie quotiënt
- EQ: emotions, emotionele intelligentie quotiënt
- PQ: physical, fysieke intelligentie quotiënt
- SQ: spiritual, spirituele intelligentie/energie quotiënt