Dubbele Loyaliteit
Het leven gaat niet altijd volgens officiële spelregels. Deze uitspraak bij het onderwerp "dubbele loyaliteit" verdient enige toelichting.
De officiële spelregels zijn:
- In een bedrijf werken we samen voor hetzelfde doel.
- We hebben dus met zijn allen een gemeenschappelijk belang.
Maar iemand die met twee benen op de grond staat en zijn ogen de kost geeft, komt tot andere waarnemingen. Waarnemingen die tot de conclusie leiden, dat er niet alleen een gezamenlijk doel is binnen een bedrijf.
Je kan zeggen dat het behouden van je baan een gemeenschappelijk doel is. En voor deze continuïteit is geld nodig en daarvoor moet iets gedaan worden. Dat is een gemeenschappelijk belang. Maar daarnaast zijn er legio belangenverschillen en verschillen in doelstellingen.
Een directeur heeft er belang bij dat zijn aandeelhouders of zijn bazen tevreden zijn. Een werknemer op uitvoerend vlak heeft belang bij zoveel mogelijk loon. Een chef wil dat het werk goed en tijdig wordt gedaan, daarom stelt hij een rooster samen en deelt mensen in. Medewerkers hebben er belang bij dat ze zo worden ingeroosterd, dat hun sociale leven zo min mogelijk geweld wordt aangedaan. En zo kunnen we nog wel een tijdje doorgaan.
Kennelijk is er binnen een bedrijf niet alleen sprake van een grote groep met gemeenschappelijke doelstellingen en belangen. Dat betekent, dat je als individu een keuze maakt bij welke belangengroep je wilt horen. Soms zijn de belangen van uitvoerende medewerkers anders dan die van het kader.
Een medewerker wordt van de ene op de ander dag chef; je staat dan ineens aan de andere kant van de lijn. Dan ontstaat de vraag van dubbele loyaliteit.
Enerzijds behoor je emotioneel nog bij de medewerkers waarmee je veel hebt samengedaan, anderzijds sta je nu voor de belangen van de leiding. Niet door iedereen wordt deze overstap zo sterk ervaren, maar om het probleem duidelijk te maken, is het goed het wat sterk te stellen.
Het is een lastige situatie omdat de verschillende belangen met elkaar botsen. Je moet dus vaak kiezen. Terwijl beide belangen je nog sterk aanspreken. Door net te doen of de situatie niet zo moeilijk is, gaat de spanning niet weg (tenzij je de keuze echt niet moeilijk vindt natuurlijk). De spanning van het moeten kiezen is vooral sterk voelbaar bij conflicten tussen de medewerkers en de leiding. Je staat er dan tussenin. Mensen reageren verschillend op deze situatie:
Met de wolven in het bos meehuilen!
Op korte termijn geeft dit sympathie bij de medewerkers. Het nadeel op de lange termijn is dat je gezag verdwijnt. Ook door je superieuren word je al snel niet meer serieus genomen. Op de lange duur geen aantrekkelijke strategie.
Eindelijk heb ik het voor het zeggen!
Dit is het omgekeerde van de eerste reactie. Na jaren gehoorzaam te zijn geweest, is het nu jouw beurt om de bevelen uit te delen. Je gaat je heel autoritair gedragen. Het effect is dat je iedere dag moet vechten, dat je steeds meer autoritair moet worden en niet meer plezierig met je mensen kunt samenwerken.
De kool en de geit sparen!
Geen eigen standpunt innemen. Continue twijfelen en een speelbal voor je omgeving worden. Dat is een weg waar je zelf erg slecht af komt. Formeel hoor je bij het kader, maar in feite hoor je nergens bij. Steeds minder mensen houden rekening met je.
Accepteren dat je een nieuwe rol speelt!
Makkelijk gezegd, maar het is niet eenvoudig te doen. Je nieuwe rol accepteren. Een rol met nieuwe belangen (medewerkers hard laten werken, beoordelen, promoties). Je medewerkers zien je ook in die rol. Enerzijds zullen ze je nog op je oude loyaliteit aanspreken. Anderzijds zullen zij je ook niet alles meer vertellen. Zij houden ook hun belangen in de gaten.
Je moet kiezen om niet steeds opnieuw in een spanningsveld te komen. Het is dan belangrijk uit te vinden wat je wel en niet aankan; een eigen lijn ontwikkelen.
De één kan makkelijk vriendschappelijk met een medewerker omgaan en toch zeggen dat hij zijn werk nog kan verbeteren. Voor een ander is dat moeilijker. Ga ook na wat voor je eigen gevoel belangrijk is. Denk niet te snel zo zou het eigenlijk moeten zijn.
Bouw aan je eigen ruggengraat.