Eigenwaarde

Eigenwaarde zou gedefinieerd kunnen worden als:

• Hoe je jezelf ziet.
• Wat je als persoonlijkheid waard bent of wat je aan jezelf verplicht bent.

 

Paul Hanna weet Eigenwaarde mooi te omschrijven in zijn boek: 'Succes, zit in ieder van ons'.

"Een van de mooiste spitsvondigheden die ik ooit over eigenwaarde of ons zelfbeeld gehoord heb, luidt: 'We vergelijken ons innerlijk met het uiterlijk van anderen'. Als u zichzelf vergelijkt met de mensen om u heen, zal uw eigenwaarde nooit toenemen. We kunnen onze eigenwaarde zien als een rekening, vergelijkbaar met een bankrekening. U kunt er naar believen op storten en weer opnemen. En net als bij een normale rekeningcourant komt u rood te staan als u teveel uitgeeft. En bovendien bent u de enige persoon die toegang heeft tot deze eigenwaarderekening, alleen u kunt storten, of accepteren dat anderen erop storten of opnemen.

Bent u ooit 's morgens wakker geworden met het gevoeld dat u slecht geslapen hebt? Alsmaar woelen en wakker schieten. Bij het wakker worden lijkt het wel alsof u helemaal niet geslapen hebt. Met moeite sleept u zich naar de auto om naar het werk te rijden. Onderweg slaat iemand zonder het aan te geven opeens linksaf en scheert rakelings langs uw voorbumper. Hoe reageren de meeste mensen in zo'n situatie? 'Wel, !!!@#$% idioot!' Ik zou niet anders doen. Maar stel nu dat u heerlijk geslapen hebt en dat alles vlekkeloos verloopt. U bent op tijd voor het ontbijt, en rijdt rustig naar uw werk. De wereld ziet er prima uit. Plotseling snijdt die vent u af. Hoe reageert u? Vermoedelijk maakt u zich niet al te druk en denkt u alleen maar 'Ga maar voor. Ik ben met belangrijkere dingen bezig'.

U hebt vast wel iemand ooit horen zeggen dat hij 'snel geprikkeld' of 'licht ontvlambaar' is. Daarmee bedoelt men dat die persoon opvliegend is, of driftig is. Zoiets bestaat echter niet als karaktertrek. Het is een uiting van te geringe eigenwaarde.

Ooit heb ik dit puntig en fraai horen samenvatten in de zinsnede: 'hoeveel iemand incasseert voordat hij uit zijn evenwicht raakt, bepaald zijn grootheid'. Wie snel uit zijn doen is, zegt eigenlijk dat hij zich door onbelangrijke dingen uit zijn evenwicht laat stoten. Kunt u zich voorstellen wat dat voor de eigenwaarderekening van deze mensen betekent? ledere keer dat ze verstoord zijn onttrekken ze eigenwaarde aan hun saldo en Zo wordt hun tegoed alsmaar kleiner. Hoe geringer hun saldo, des te heetgebakerder ze zijn. Hoe geïrriteerder ze zijn, hoe meer ze anderen en zichzelf de schuld geven en zo gaat de neerwaartse spiraal maar door.”

Je zou kunnen zeggen dat het leven bijvoorbeeld maar voor 10% uit voorvallen bestaat en voor 90% uit je reactie daarop. Hoe zou het zijn als jij je reactie kon veranderen?

Jouw reactie op een voorval is vaak een gedachte. Bij een 'normale reactie' ontstaan ca. 60.000 gedachten (plus bijbehorende gevoelens) per etmaal. De meeste van deze gedachtepatronen doen het meest denken aan een grammofoonplaat die is blijven hangen.

Dit onvrijwillige flawaai' is de bron van een gevoel van onrust en onbehagen bij vrijwel ieder mens. Het leidt vaak tot verwarring en conflicten, het ontneemt ons veel van onze levensenergie en belemmert ons in onze ontplooiing als mens.

Maar het verstand kan feitelijk niet bestaan zonder verleden en toekomst, het heeft de tijd nodig om problemen te kunnen maken. Daarom ervaart het verstand het NU als iets bedreigends. Het aan het verstand ontleende ik-besef kan simpelweg niet blijven bestaan als je geheel aanwezig bent in het hier en nu. Daarom zal het verstand alles uit de kast halen om je aandacht gevangen te houden in dit valse ik-besef, om zo de touwtjes in handen te houden.

Positieve en negatieve eigenwaarde

Eigenwaarde kan zowel positief zijn als negatief.

• Positieve eigenwaarde betekent een gunstige kijk op jezelf, waardoor je een bepaalde mate van innerlijke rust hebt en persoonlijke voldoening.
• Positieve eigenwaarde zorgt ervoor dat je lekker in je vel zit, jezelf waardeert, dat je je geliefd voelt, dat je er mag zijn gewoon vanwege wie je bent.
• Het kan je de energie geven om nieuwe uitdagingen aan te kunnen, grenzen te verleggen en meer te genieten van je ervaringen en van jezelf.
• Je hebt jezelf helemaal geaccepteerd en erkent wie je bent. In feite maakt het dan niets meer uit wat anderen doen. Je bent als het ware neutraal. Alles is goed zoals het is; er is wat is.

 

Als dit er niet of onvoldoende is, dan zullen er negatieve waardeoordelen over jezelf ontstaan. Meestal komen deze voort uit vroegere ervaringen, die je als negatief geëtiketteerd hebt. "Ik ben niet goed genoeg" is het meest voorkomende waardeoordeel over jezelf.

Jezelf veroordelen en afwijzen is de grondslag van veel emotionele pijn. Hierdoor belemmeren we onszelf op sociaal, academisch, carrière, familie vlak. Je beperkt jezelf om open te zijn naar anderen, aan je seksualiteit expressie te geven, kritiek te ontvangen om hulp te vragen, het middelpunt van aandacht te zijn, mensen te benaderen, hulp te aanvaarden, enzovoort. Om jezelf te beschermen ga je allerlei defensiemechanismen creëren, zoals beschuldigen, slachtofferrol aannemen, boos zijn, perfectionisme, arrogantie, excuses vinden, opscheppen, onderdrukken en dergelijke.

Om de emotionele pijn maar niet te hoeven voelen kiezen we andere uitvluchtroutes, zoals alcohol, drugs, sigaretten, eten, snoepen en/of medicijnen. Ook het eindeloos werken met therapieën aan de symptomen en niet aan de kern kan het gevolg zijn van te weinig zelfkennis of moed om werkelijk tot heling te komen.

Hoe ontstaat eigenwaarde?

Eigenwaarde wordt opgebouwd door hoe onze omgeving met ons omgaat in de periode dat we sterk afhankelijk zijn. Dat is dus al heel jong. Omdat iedereen een eigen, dus een andere aard of natuur heeft, reageert men anders op de omgevingssituatie en zal de één het in bepaalde omstandigheden uitmuntend doen en de ander zal hier meer last van ondervinden. Dat verklaart waarom bijvoorbeeld kinderen uit een en hetzelfde gezin verschillend reageren op de situaties zoals die zich daar voorgedaan hebben. ledereen heeft een andere kijk op de wereld en zal dus ook anders op die wereld reageren. Anders gezegd: de buitenwereld is een projectie van je binnenwereld!

Als gevolg van onze ervaringen met die buitenwereld en onze afhankelijkheid van die buitenwereld, vooral de ouders als we nog kind zijn, ontstaat er "compensatiegedrag". We vertonen gedrag, dat we van binnenuit eigenlijk niet willen, maar nodig is om dat te krijgen wat we nodig hebben, zoals liefde, erkenning, aandacht, respect, materie en dergelijke.

Over hoe het nu komt, dat de ene mens een andere belevingswereld, een andere aard of natuur heeft, kan men eindeloos filosoferen. Is het aangeboren, hebben we onze aard meegekregen vanuit de erfelijkheidsleer, wordt onze aard bepaald door onze opvoeding, onze leefomgeving? Of worden we geboren met een bepaald karma, of invloeden uit vorige levens? De grote vraag is: komen we blanco, als onbeschreven blad ter wereld of niet? Wat is waar en wat is niet waar?

ledereen zal daar zijn eigen gedachten op kunnen loslaten. In feite maakt het niet uit. Het gaat om wat je NU ervaart en wat je met je ervaringen uit het verleden doet. Je bent hoe dan ook gevormd en aan deze vorming kunnen je aspecten veranderen. Alleen als jij dat wilt.

Negatieve Eigenwaarde helen

Alleen wat als negatief en/of belemmerend wordt ervaren is toe aan heling. Positief eigenwaarde is juist je kracht en die behoeft dus geen heling. Het kan hoogstens ingezet worden om negatieve aspecten van eigenwaarde te transformeren.

Hier volgt een overzicht van verschillende kenmerken die tot een negatieve eigenwaarde kunnen leiden. Klik op een kenmerk om er meer over te lezen:

• Identiteit en kernovertuigingen
• Kritisch Alter Ego (KAE)
• Mentale distorsie
• Slachtoffer Alter Ego (SAE)

 

Belangrijk is, dat je je bewust wordt van je eigen "waarden". Ga na wat je werkelijk belangrijk vindt in dit leven. Maak desnoods een lijstje positieve en negatieve waarden. Zijn ze van jezelf of heb je ze meegekregen vanuit je opvoeding. Zijn ze nog belangrijk voor jou. Zo niet, dan mag je ze schrappen. Bewustwording en het gekoppelde gedrag herkennen is de eerste stap naar de opbouw van eigenwaarde.