NLP Technieken en begrippen

Eigenwaarde ontwikkelen - Zelfevaluatie

Als eigenwaarde zich negatief ontwikkelt kunnen er belemmeringen en sabotages ontstaan die het leven moeilijker maken. Als dit het geval is kan iemand ervoor kiezen om dit te veranderen. Een manier is om jezelf te gaan waarderen.

Zelfevaluatie wil niets anders zeggen dat je eens kritisch naar jezelf kijkt en probeert dit met een zo objectief mogelijk oog te doen en af te gaan op de feiten. Hoeveel staat er op jouw eigenwaarderekening?

Mensen met een lage eigenwaarde zien zichzelf totaal anders dan de buitenwereld hen ziet en focussen zich op het negatieve. Het is hetzelfde als wanneer men op de kermis in spiegels kijkt die je aanzien totaal veranderen. Anorexia nervosa bijvoorbeeld komt onder andere voort uit de distorsie die iemand creëert van zichzelf. Zo iemand ziet zichzelf als moddervet, terwijl hij broodmager is. Bovendien vinden zij vaak mensen die echt dik zijn helemaal niet dik! Alleen zij zijn het. Het resultaat van distorsies creëert een sterk gevoel van inadequaatheid en ieder ander lijkt beter dan jij. De eerste stap is om zo goed mogelijk op te schrijven hoe je jezelf nu ziet.

Zwakte-analyse

Neem een blanco vel papier en verdeel dit in twee helften. Schrijf links elk minpunt op, laat drie regels open tussen de successievelijke minpunten. Op de tussenliggende open regels beschrijf je het minpunt opnieuw volgens de onderstaande regels. Waar het hier om gaat is hoe we met onze zwakten omgaan.

Hier zijn de regels:

  • Gebruik objectieve, niet-veroordelende taal, beschrijf wat je ziet: bijvoorbeeld: vlekkerige uit elkaar staande tanden, forse, stevige vingers, dunne lippen enzovoort. En niet lelijke tanden met spleten, worstvingers of onaanzienlijke dunne lippen, enzovoort.
  • Gebruik accurate taal: niet overdrijven en geen versterking van het negatieve; wees puur beschrijvend en feitelijk.
  • Specifieke taal in plaats van algemeen (generalisaties); elimineer zaken zoals "altijd”, “nooit", "volkomen" enzovoort.
  • Vind uitzonderingen of overeenkomende sterkten, bijvoorbeeld “Ik ben redelijk assertief met mijn collega's en vrienden", "Ik ben minder assertief met mijn partner en moeder".

 

Voorbeelden: "Ik voel me niet zo op mijn gemak wanneer ik geen visueel contact heb; voor mij is verbale communicatie heel belangrijk en ik voel me onzeker aan de telefoon". "Ik vergeet verjaardagen, soms een afspraak met de tandarts en namen van bepaalde personen; ik ben heel goed in het onthouden van gebeurtenissen, afspraken voor de kinderen, inkooplijsten, telefoonnummers en de voorkeuren van mijn collega's voor koffie, eten en kleding.'

Sterkten inbouwen

De volgende stap is het erkennen van je sterke punten. In de Nederlandse (Europese) cultuur leert men aan om vooral bescheiden te zijn (Calvinisme) en jezelf niet op de borst te kloppen. Goed zijn is haast een zonde en daar mag je vooral niet mee te koop lopen. Op school worden vaak kinderen door hun medescholieren gepest met hun goede cijfers! Behalve culturele redenen zijn er ook ervaringen uit je familie/gezin die het je moeilijk maken je positieve punten te benoemen en te accepteren. We worden in onze opvoeding vaak gewezen op onze zwakke punten. We hebben geleerd eerst het "slechte" te zien en dan pas het goede. Als je merkt, dat je jezelf voor het merendeel als negatief ziet en geen of maar heel moeizaam positieve dingen van jezelf kunt ontdekken, neem dan eerst de volgende NEI-ingang om de blokkerende emotie(s) te elimineren.

Sterkte analyse

Nu is het zaak om alle goede punten uit te werken (de plussen). Schrijf op een nieuw vel papier alle plussen op en lees ook de minlijst na en wat daar nog op staat dat als sterkte beschouwd kan worden en voeg deze toe. Denk na of er andere zaken zijn die je nog niet genoemd hebt en voeg die ook toe. Denk aan complimenten die je hebt gekregen, kleine successen, je overwinningen en de zaken waar je om geeft, prijzen, onderscheidingen of goede prestaties. Bekijk je lichaam ook eens kritisch. Het is niet alleen maar lelijk, er zijn ook mooie delen.

Oefening:

Denk een paar momenten aan mensen die je bewondert, respecteert of van wie je houdt. Welke eigenschappen roepen je affectie of bewondering op. Wat maakt dat je iemand aardig vindt? Noteer deze kwaliteiten op een apart vel papier. Bestudeer ze en kijk welke met die van jou overeenkomen en voeg deze aan je lijst toe. Bestudeer nu je lijst en herschrijf deze beter en uitgebreider.

Voorbeelden: "Ik heb een natuurlijke schoonheid die zonder make-up volledig tot zijn recht komt." "Wanneer het erop aankomt kan ik geheel op mijzelf terugvallen en hoef ik meestal geen hulp te vragen." "Verbeeld je dat je een aanbevelingsbrief over jezelf aan het schrijven bent."