NLP Technieken en begrippen

De vecht/vlucht-reflex

Een gezond lichaam heeft een bepaalde werking en dat merken we op drie verschillende niveaus. In de eerste plaats is het in beweging, in actie. Het ‘doet’ wat het moet doen in het dagelijks leven. Het tweede is dat het zichzelf herstelt. Het vervangt de oude of kapotte cellen en zorgt zo dat we in stand blijven. Als derde belangrijke functie ontwikkelt het lichaam zich. Zo kunnen we groeien, letterlijk, als we klein zijn, maar ook figuurlijk: we worden wijzer. Wanneer van het lichaam precies datgene ‘gevraagd’ wordt wat het kan leveren, dan komt het lichaam toe aan deze drie niveaus en dan blijft het gezond en vitaal.

Vanuit oude tijden heeft het lichaam een oplossing bij fysiek overlevingsgevaar. Als we bijvoorbeeld worden aangevallen door een dier, dan schakelt het lichaam de functies van herstel en ontwikkeling uit. Het enige wat het nog doet is ‘doen, actie’. Geen herstel, geen ontwikkeling, alleen maar doen. Sommige functies worden dan even stilgelegd, zoals het immuunsysteem, de spijsvertering, het denkvermogen. Andere functies worden méér aangesproken, zoals het hart, de ademhaling, de adrenalineaanmaak. Is het lichaam eenmaal buiten gevaar (je bent weggerend of je hebt teruggevochten), dan is er tijd nodig om de twee andere functies weer op te starten, maar daarna komt er weer herstel en ontwikkeling. Is er weinig tijd, dan kiest het systeem alleen voor herstel. Is er nog minder tijd, dan is er zelfs geen herstel en gaat het lichaam alleen maar door met doen. Deze mechanismen zijn nog steeds aanwezig in onze genen, ook al worden we in onze maatschappij nog maar zelden door acuut gevaar bedreigd.

In onze huidige maatschappij hebben we echter veel situaties ontworpen die het lichaam een signaal geven ALSOF HET IN FYSIEK OVERLEVINGSGEVAAR IS. Bijvoorbeeld de spanning rond het halen van een deadline, de spanning of je wel aan alles zult denken ten aanzien van je werk, je partner, de kinderen, je ouders. De spanning rond de vraag of je het wel goed doet, voor je baas, je partner, je vrienden. Ook spanning die we zelf oproepen door actiekicks zoals de achtbaan, computerspelletjes, actiefilms, een wereldreis maken. Daarnaast leven we in onze samenleving onder grote tijdsdruk. We gunnen onszelf geen rust, je moet steeds door, er is geen tijd voor ontspanning of bezinning. Zo raken mensen gevangen in een langdurige vecht/vlucht-reflex en blijft het lichaam veel langer in deze toestand hangen dan waar het voor bedoeld is. Dit kan tot chronische problemen leiden, omdat langdurige stress de weerstand en het immuunsysteem aantast. Denk aan psychosomatische ziekten als maagzweren, darmklachten, hartkwalen, hoge bloeddruk, hersenletsel en natuurlijk burn-out.

Als we in dit scenario terecht komen, moeten we óf meer tijd voor herstel en ontwikkeling gaan inbouwen, óf de gestreste vlucht/ vechthouding gaan ontmantelen. Want wat geeft nu de stress? Dat is niet het doen op zich, van hard werken is nog nooit iemand doodgegaan. Wat wél stress geeft, is iets willen, maar denken dat het niet kan. Dan ga je dingen doen vanuit een houding van spanning, en niet vanuit vertrouwen.

NLP en de vecht/vlucht-reflex

De aanpak van NLP kan je helpen om de vicieuze cirkel van stress en burnout te doorbreken. Je wilt iets, je ervaart ook dat je het kunt en dat er veel potentie in jou aanwezig is, en vervolgens kom je in actie. Het is niet zo dat die actie altijd een ‘goed’ resultaat moet hebben. Want ook als het mislukt, hoeft het lichaam niet in een stressreactie te schieten, het is immers wél in actie gekomen. Met de frustratie dat het niet goed gegaan is, leren we omgaan. Zodat we weer opnieuw kunnen komen tot iets wat we nú willen, als antwoord op de inmiddels ontstane situatie.