Predicaten
Predicaten binnen NLP
Predicaten zijn proceswoorden die we kunnen koppelen aan representatiesystemen. Zoals je misschien weet vertegenwoordigen woorden tijdens het communicatieproces zo’n 7% van onze communicatie. Dit ten opzichte van tonaliteit en fysiologie die samen goed zijn voor 93%. Predicaten geven weer welke interne representatie mensen maken op basis van hun woordgebruik. Aan de woorden kun je herkennen of de interne representatie meer visueel, auditief of kinestetisch is. Mensen met een sterke interne dialoog kunnen woorden gebruiken van zowel visuele, auditieve als kinesthetische representatiesystemen.
Predicaten zijn ook zeer goed te gebruiken bij toespraken, trainingen of onderwijs (voor meerdere mensen tegelijk). De kans zal namelijk groot zijn dat er onder de toehoorders mensen zijn met verschillende representatie voorkeursystemen. Hoe groter jouw stijlflexibiliteit is tijdens jouw toespraak/presentatie des te groter jouw bereik wordt.
Enkele voorbeeldzinnen met Predicaten
Visueel:
- Dat ziet er goed uit.
- Ik zie dat het in de juiste verhoudingen is opgezet.
- Dit resultaat is een lust voor het oog, het is een plaatje.
- Dat lijkt mij nogal duidelijk.
- Het beeld dat geschetst werd was geweldig.
Auditief:
- Dat klinkt erg goed.
- Ik hoor weer positieve geluiden.
- Het klinkt als een klok.
- Hij drukt zichzelf niet uit.
- Ik wil graag dat je me hoort, luister nu toch even.
Kinesthetisch:
- Hij blijft altijd koel.
- Ik ben in de zevende hemel.
- Jouw oplossing voelt voor mij erg goed.
- De belangstelling was gigantisch.
- Het was een verhitte discussie.
Niet zintuigelijk specifieke zinnen / Auditief digitaal
- Ik ben er erg mee bezig merk ik.
- Ik ervaar het als zeer positief.
- Dat herinnert me aan vroeger.
- Ik ben er nog niet uit.
- Wat zou dat betekenen voor mij.
N.B. Niet-specifiek is veelal gelijk aan auditief digitaal; deze mensen zijn veelal in gesprek met zichzelf en herinneren zich zaken door stappen, procedures weer te doorlopen. Ze willen weten of dingen logisch klinken, of het ergens op slaat. Ze kunnen ook eigenschappen van andere representatiesystemen vertonen. Auditief digitaal = interne dialoog of zelfspraak.
Voorbeelden van visuele Predicaten
Zien, kijken, schijnen, helder, ophelderen, schitteren, uitblinken, schetsen, inzicht, aftekenen, gezichtspunt, kleurrijk, opkijken, verhelderend, horizon, inbeelden, verbeelding, weerspiegelen, duister, donker, perspectief, stralend, oogpunt, dof, afmeting, weerkaatsen, scherpte, duidelijkheid, achtergrond, dichtheid, contrast, knippert, orientatie, pronken, zwart-wit, totaalbeeld, plaatje, illusie, driedimensionaal, licht, ondoorzichtig, invalshoek.
Voorbeelden van auditieve Predicaten
Horen, klinken, luisteren, toon, weerklank, klankbord, ongehoord, aanhoren, toehoorders, beluisteren, ontluisterend, afvragen, afratelen, ongevraagd, beweren, eentonig, sprakeloos, zogezegd, vertellen, vertalen, geruchten, toezeggen, schreeuwen, luiden, inluiden, stemmen, instemmen, fluisteren, stil, rumoerig, lawaai, harmonieus, resonantie, melodieus, tempo, muziek, ritme, volume, timbre, tonaliteit, analoog, digitaal, monotoon, vals, geluidssterkte, gekletter, schel, stereo, mono, rinkelen, vloeiend, diepte, ontegenzeggelijk.
Voorbeelden van kinestische Predicaten
Doen, voelen, gevoel, oppikken, zwaar, stortvloed, onderdrukken, drukkend, warm, raken, aanpakken, overladen, emotioneel, spanning, ontspannen, handig, stevig, standpunt, standvastig, hecht, pijnlijk, gevoelig, leeg, vol, aandringen, dringend, zacht, aanscherpen, sensatie, opluchting, energie, beweging, temperatuur, inleven, vorm, knagend, hartslag, lopend, irritant, flexibel, ijskoud, droog, vochtig, wollig, uitstraling, vasthoudend, breken, paniek, gewicht, trilling, lauw, aangrijpen.
Uitdrukkingen en gezegden met visuele Predicaten
- In het duister tasten
- Licht op de zaak laten schijnen
- Een oogje in het zeil houden
- Met open ogen erin lopen
- Ik zie het weer scherp
- Dat zag er strak uit
Uitdrukkingen en gezegden met auditieve Predicaten
- Het is de toon die de muziek maakt
- Tegen dovemans oren praten
- Een andere toon aanslaan
- Oost-Indisch doof
- Steeds hetzelfde liedje
- Zo gezegd zo gedaan
Uitdrukkingen en gezegden met kinestetische Predicaten
- De vinger op de zere plek leggen
- Op je tenen lopen
- De boel onder druk zetten
- Het hangt me de keel uit
- Vlinders in je buik hebben
- Bedolven voelen onder een golf van…